Kawa kraftowa i kawa rzemieślnicza pewnie kojarzy ci się z produkcją ręczną – jeśli przed oczami masz teraz Panią Halinkę prażącą ziarna kawy na patelni, to jednak nadal nie to. Kawy rzemieślnicze i tak wypala się z użyciem specjalnych pieców do kawy.
Samo określenie “kraft”, “rzemiosło”, jest w branży kawowej bardzo nadużywane. Czasami wystarczy mieć mały piec w garażu, palić kawę na węgiel i można nazywać się rzemieślniczą palarnią kawy – dlatego w Roastains nie lubimy określeń „rzemieślnicza” i „kraftowa”, bo jak widzisz – tę kwestię trzeba często tłumaczyć.
Do tego jeszcze dochodzą segmenty jakości – każda kawa może być wypalana w kraftowej palarni, ale między jedną a drugą poczujesz znaczną różnicę.
W sumie nadal nie wiadomo, o co chodzi, prawda? Spójrz niżej, wszystko wyjaśniamy:
- Czym jest kawa kraftowa?
- Różnice między kawą przemysłową a rzemieślniczą
- Uprawa kawy rzemieślniczej
- Uprawa kawy przemysłowej
- Wypalanie kawy rzemieślniczej vs. przemysłowej
- Rzemieślnicza palarnia – metody i proces prażenia
- Charakterystyka kaw rzemieślniczych
- Jak rozpoznać wysokiej jakości kawę rzemieślniczą?
- Dlaczego warto wybierać kawę z rzemieślniczej palarni?
Czym jest kawa kraftowa?
Kawa kraftowa (lub kawa rzemieślnicza) to potoczne określenie dotyczące metody i skali produkcji kawy – od zbioru owoców kawowca, przez wybór obróbki i finalne wypalenie ziaren, które następnie trafiają w paczce do ciebie.
Ziarna pozyskiwane są od rolników, prowadzących plantacje. Rośliny nierzadko są uprawiane na przestrzeniach nie przekraczających 0,5 ha. Zdarza się też, że kawowe wiśnie sadzone i zbierane są w lasach, zupełnie tak samo jak u nas grzyby!
Często tacy drobni plantatorzy organizują się w kooperatywy – spółdzielnie rolnicze, dzięki czemu mogą inwestować w maszyny, których sami nigdy nie mogliby kupić, bo ich zbiory są zbyt małe.
Kawa uprawiana w opisany wyżej sposób będzie właśnie kawą rzemieślniczą, ale tu warto podkreślić, że kraft kraftowi nierówny. Najłatwiej użyć do określenia jakości kawy podziału na segmenty i inne szczegóły, o których więcej dowiesz się za moment.
Różnice między kawą przemysłową a rzemieślniczą
Najlepiej podzielić te informacje na dwie części: metodę uprawy i wypalania kawy.
Uprawa kawy rzemieślniczej
Owoce kawowca używane do produkcji kawy rzemieślniczej uprawiane są na pojedynczych plantacjach. Kawowce rosną tam w zacienionych miejscach, w towarzystwie drzew i innych roślin zapewniających cień. Zapewnia to wysoką bioróżnorodność, która ma istotny wpływ na smak i jakość kawy.
Plantacje tego rodzaju zakładane są zazwyczaj na zboczach gór. To szczególnie dobre warunki dla arabiki, która rosnąc na dużych wysokościach osiąga znacznie lepsze parametry smakowe, dzięki wolniejszemu dojrzewaniu.
W takich miejscach owoce zbierane są ręcznie. Zbieracze wybierają najbardziej dojrzałe wiśnie kawowca – tak restrykcyjna selekcja zapewnia wysoką jakość kawy. Warto podkreślić, że takie podejście do uprawy odbywa się z większą dbałością o naszą planetę niż w przypadku upraw przemysłowych.
Uprawa kawy przemysłowej
Jak pewnie się domyślasz, przemysłowa uprawa kawy to zupełnie inna rzeczywistość. Tutaj liczy się przede wszystkim wolumen zbiorów i skracanie czasu. Nie wchodząc w szczegóły, cechy plantacji przemysłowej wymieniamy w punktach, spójrz niżej:
- wielkopowierzchniowe plantacje,
- wycinka drzew w celu prowadzenia plantacji,
- mechaniczny zbiór owoców kawowca,
- sztuczne nawozy używane ze względu na brak różnorodności na terenie plantacji.
Wypalanie kawy rzemieślniczej vs. przemysłowej
Oprócz starannych selekcji i szczegółowych procesów, rzemieślnicza kawa to także skala produkcji. W tym przypadku rzemieślnicze palarnie kawy wytwarzają po prostu znacznie mniej niż wielkie marki, które znajdziesz w każdym sklepie.
Rzemieślnicze (kraftowe), polskie palarnie kawy, zazwyczaj dysponują niewielkimi piecami – są to piece bębnowe, a ich zasyp może wynosić od 1 do 120 kg.
Dla porównania – w przypadku produkcji przemysłowej, do pieca może trafić od 300 kg do nawet tony surowca na raz. A same piece zmieniają konstrukcję z bębnowej na wirówkowy (centrifugal), przypominający turbosprężarkę samochodową. Więcej na ten temat przeczytasz w tym artykule.
Rzemieślnicza palarnia – metody i proces prażenia
Rzemieślnicze palenie kawy to przede wszystkim staranność. Każde ziarno ma swój profil palenia, ustalany przez roastera (osoba wypalająca kawę), po to, aby podkreślić unikatowy charakter konkretnych ziaren.
Z kolei przemysłowe piece do kawy nierzadko “chwalą się” niezwykłymi cechami, jak np. możliwość wypalenia partii kawy w 90 sekund oraz duża odporność na uszkodzenia w wyniku kontaktu z kamieniami.
Tutaj istotną rolę odgrywa wiele czynników, dlatego w czasie wypalania przeprowadza się wiele prób i testów. Roaster zaczyna każdy dzień od rozgrzewania pieca i testowania tego, jak kawa palona była dzień wcześniej. Więcej na ten temat piszemy w osobnym artykule, czyli tutaj.
Charakterystyka kaw rzemieślniczych
Jak już pewnie się domyślasz, skala i metoda produkcji ma znaczący wpływ na finalny smak napoju w twoim kubku.
Kawa z polskiej palarni, takiej jak nasza, ma zdecydowanie głębszy i bogatszy smak. Kawa ma tak złożoną sensorykę, jak wino – znajdziesz w niej przeróżne smaki. Mogą to być orzechy, ulubione desery, owoce, a nawet kwiaty!
Jak rozpoznać wysokiej jakości kawę rzemieślniczą?
Dobra palarnia kawy zadba o to, aby wszelkie istotne informacje o ziarnach, były podane na paczce. Znajdziesz tam m.in.:
- profil sensoryczny, czyli wszystkie nuty smakowe, które możesz poczuć,
- kraj pochodzenia ziaren, region oraz miejscowość i nazwę plantacji,
- metodę obróbki,
- odmianę botaniczną,
- wysokość uprawy,
- datę palenia,
- datę przydatności do spożycia (niby oczywiste, ale wiesz…),
- punktację nadaną przez Q-gradera.
W ostatnim przypadku pozwoli ci to ocenić jakość ziaren, co ma szczególne znaczenie w segmencie speciality. Dobra kawa ziarnista zawsze powinna być w ten sposób oceniona.
Dlaczego warto wybierać kawę z rzemieślniczej palarni?
Zawsze radzimy szukać palarni kaw speciality, a nie palarni rzemieślniczych.
Palarnia kawy kraftowej i speciality zarazem zaproponuje ci po prostu smaczniejszą kawę od tej, którą kupisz w markecie. Masz też gwarancję starannego doboru surowca i profesjonalnego wypalenia z dbałością o wszelkie szczegóły.
Ziarna sprowadzane są do palarni i wypalane codziennie, na świeżo. Jak pewnie się domyślasz, wiemy wszystko o tych ziarnach – skąd pochodzą, jak są uprawiane, łącznie z odmianą botaniczną kawowca.
Kawy z rzemieślniczej palarni to przede wszystkim najwyższej jakości Arabiki, ale też Robusta – znajdziesz je także w naszym sklepie.